کردپرس - اتصال استان ایلام به شبکه سراسری راه‌آهن، به‌عنوان یک پروژه زیرساختی استراتژیک، می‌تواند تحولی بنیادین در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و ترانزیتی این استان و کل منطقه غرب کشور ایجاد کند.   

تسهیل حمل‌ونقل کالا و مسافر، کاهش هزینه‌ها و زمان سفر، و تقویت موقعیت ایلام به‌عنوان یک گذرگاه ترانزیتی مهم به سمت مرزهای عراق از جمله مزایای کلیدی این طرح به شمار می‌رود. علاوه بر این، راه‌اندازی این خط ریلی می‌تواند با ایجاد فرصت‌های شغلی جدید، به بهبود وضعیت معیشتی مردم و کاهش نرخ بیکاری در منطقه کمک شایانی کند.

پیشرفت لاک‌پشتی یک پروژه حیاتی

 با وجود اهمیت انکارناپذیر این پروژه، وضعیت فعلی آن حکایت از یک تأخیر طولانی و ناامیدکننده دارد. طرح اتصال ایلام به شبکه ریلی که از سال۱۳۹۱ آغاز شده، پس از ۱۳ سال، پیشرفت فیزیکی ناچیزی داشته است. بر اساس اسناد قانونی، تکمیل این پروژه نیازمند ۸۰ کیلومتر عملیات اجرایی است، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که پیشرفت عملیاتی در سال‌های اخیر تقریباً صفر بوده است.

یکی از موانع اصلی این طرح، تخصیص ناکافی بودجه است. بودجه در نظر گرفته شده برای این پروژه در قانون بودجه سال ۱۴۰۴ تنها ۲۵۰ میلیارد تومان بوده است. با توجه به اینکه تکمیل راه آهن شامل سه مرحله است 1-مرحله زیر سازی. 2- مرحله روسازی. 3- ایجاد ابنیه و ایستگاه ها و هزینه هر کیلومتر از راه آهن از ابتدا تا مرحله بهره برداری بر اساس فهرست بهاء سال ۱۴۰۳ کمی بیش از ۴۰۰ میلیارد تومان است، لذا تکمیل ۸۰ کیلومتر طول این پروژه نیازمند اعتباری بالغ بر ۳۲ هزار میلیارد تومان است. این اختلاف فاحش میان اعتبار مورد نیاز و بودجه تخصیص‌یافته، به‌وضوح نشان می‌دهد که پروژه راه‌آهن ایلام در اولویت‌های دولت قرار ندارد و پروژه‌هایی که پیشرفت فیزیکی بالا ۷۰ درصد داشته و یا ماهیت استراتژیک ملی دارند (مانند راه‌آهن چابهار)، معمولاً در اولویت‌های بالاتر قرار می‌گیرند و دولت عزمی جدی برای تکمیل آنها در کوتاه ترین زمان دارد که این عزم برای اتمام طرح راه آهن ایلام وجود ندارد. 

تحلیل زمان و هزینه‌ها: امید واهی یا واقعیت تلخ؟

با توجه به بودجه ۲۵۰ میلیارد تومانی سال ۱۴۰۴، و در صورت تخصیص کامل آن، تکمیل این پروژه ۱۲۸ سال زمان خواهد برد! این در حالی است که روند بیش از یک دهه گذشته نیز این تحلیل را تأیید می‌کند. حتی اگر بودجه سالیانه به ۱۰۰۰ میلیارد تومان افزایش یابد، باز هم تکمیل پروژه حدود ۳۰ سال به طول خواهد انجامید. 

ادعاهای اخیر برخی مسئولین مبنی بر بهره‌برداری از راه‌آهن ایلام در پنج سال آینده، با واقعیت‌های موجود در تضاد آشکار است. در سال ۱۴۰۳، هدف‌گذاری برای زیرسازی تنها سه کیلومتر بوده که کمتر از دو کیلومتر آن محقق شده است. وضعیت عملیات اجرایی در سال جاری نیز تاکنون بهتر از سال قبل نبوده است. این آمار و ارقام نشان می‌دهند که وعده‌های کوتاه‌مدت برای تکمیل این پروژه یا ناشی از عدم آگاهی دقیق از وضعیت مالی و اجرایی کشور است و یا تلاشی برای ایجاد امیدهای واهی در میان مردم استان ایلام است. 

تنها با یک نگاه واقع‌بینانه به بودجه و پیشرفت فیزیکی موجود، می‌توان دریافت که اتصال ایلام به شبکه ریلی در کمتر از یک دهه آینده، چشم‌اندازی بسیار دور از دسترس است.