به گزارش کرد پرس، صنعت مرغداری به عنوان یکی از مهم ترین بخش های تأمین کننده پروتئین در سبد غذایی مردم، نقشی کلیدی در امنیت غذایی و اشتغال دارد. در استان کردستان نیز هزاران نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم در این حوزه فعالیت می کنند؛ با این حال، اختلاف قیمت مرغ با استان های همجوار، افزایش بی وقفه هزینه های تولید، قطعی برق و نبود حمایت های شفاف، شرایط را برای مرغداران و کشتارگاه ها دشوار کرده است؛ به گونه ای که بسیاری از فعالان این صنعت آینده ای مبهم و پرخطر را برای تولید مرغ در کردستان پیش بینی می کنند.

اختلاف قیمت از مرغداری تا سفره مردم

عضو هیئت مدیره انجمن صنفی مرغداران استان کردستان در گفت وگو با کرد پرس، اعلام کرد: قیمت پایه مرغ زنده در درب مرغداری های کردستان ۸۸ هزار تومان تعیین شده، در حالی که همین رقم در استان های همجوار مانند کرمانشاه، همدان و آذربایجان غربی ۹۵ هزار تومان است. مرغدار کردستانی مجبور است نهایتاً مرغ زنده را با نرخ ۹۳ هزار تومان به کشتارگاه تحویل دهد، اما در استان های همجوار این رقم به حدود ۱۰۲ هزار تومان هم می رسد.

پیمان زمانی افزود: پس از کشتار، بسته بندی و حمل و نقل، مرغ در نهایت در کردستان حدود ۱۳۰ هزار تومان به دست مصرف کننده می رسد؛ اما همان محصول در استان های همجوار ۱۵۰ هزار تومان عرضه می شود و همین تفاوت ۲۰ هزار تومانی در قیمت مصرف کننده، فشار اصلی را بر تولیدکننده کردستانی تحمیل کرده است.

هزینه های پنهان تولید؛ از برق تا استهلاک ژنراتور

او ادامه می دهد: قیمت واکسن، دارو، نهاده، حقوق و بیمه کارگران همه مشخص است، اما تنها چیزی که مبنای مصوب ندارد قیمت مرغ در مرغداری هاست و همین سیاست های دستوری دولت باعث ضرر مرغداران شده است.

از طرف دیگر قطعی برق چهار ساعته در شبانه روز هم مشکل بزرگی است. مرغدارانی که ژنراتور ندارند دچار خسارت مستقیم می شوند و آن هایی که ژنراتور دارند هم باید هزینه های سرسام آور نگهداری و تعمیر را متحمل شوند.

صدای اعتراض از کشتارگاه ها

یکی از صاحبان صنایع کشتارگاه در سنندج نیز در گفت وگو با خبرنگار ما می گوید: این نوع قیمت گذاری نه به سود مرغدار است و نه به سود کشتارگاه. هزینه ها از دستمزد گرفته تا حمل ونقل و بسته بندی بالا است و وقتی قیمت پایه پایین تر از استان های دیگر تعیین می شود، ادامه کار عملاً به صرفه نیست.

پیمان پرهون تاکید کرد: اگر این وضعیت اصلاح نشود، در آینده نزدیک شاهد تعطیلی گسترده مرغداری ها و کشتارگاه ها در کردستان خواهیم بود.

دل پر درد مرغداران محلی

برای روشن تر شدن ابعاد ماجرا، با چند مرغدار در شهرستان های مختلف استان نیز گفت وگو شده که کریمی، یکی از مرغداران باسابقه در اطراف شهر سنندج، به خبرنگار کرد پرس می گوید: برای پرورش هر دوره جوجه ریزی، من باید میلیون ها تومان برای نهاده ها هزینه کنم.

او ادامه می دهد: ذرت و سویا را که مجبوریم از بازار آزاد بخریم؛ برق هم هر روز چند بار قطع می شود و در چنین شرایطی چطور انتظار دارند مرغ زنده را با نرخ پایین تر از استان های همجوار بفروشیم؟ این یعنی سرمایه گذاری منِ تولیدکننده هیچ ارزشی ندارد.

خانم احمدی، مرغدار در قروه هم معتقد است که مرغدارها قربانی سیاست های نادرست شده اند؛ اختلاف قیمت با استان های همسایه باعث شده بسیاری از دلالان مرغ زنده را از کردستان بخرند و به آن استان ها ببرند.

او ادامه داد: با این کار عملا سود اصلی می رود در جیب واسطه گر، نه مرغدار و ما می مانیم با بدهی و ضرر. پس وقتی همه هزینه ها واقعی است، چرا قیمت فروش واقعی نیست؟

رحیمی، مرغدار جوان از دیواندره هم می گوید: من با وام بانکی مرغداری ام را راه اندازی کردم. حالا نه تنها اقساط وام عقب افتاده، بلکه سرمایه در گردش هم ندارم. دوستان من یکی پس از دیگری مرغداری هایشان را تعطیل می کنند چون ادامه کار دیگر منطقی نیست.

او اعتقاد دارد که اگر همین طور پیش برود، در چند سال آینده بخش زیادی از مرغداری های کردستان تعطیل می شوند و استان مجبور است مرغ مصرفی اش را از دیگر استان ها وارد کند و این یعنی از دست دادن اشتغال و امنیت غذایی.

فتاحی، مرغدار در بانه هم به خبرنگار کرد پرس، گفت: ما شبانه روز با نگرانی زندگی می کنیم؛ مرغ زنده موجودی حساس است؛ با کوچک ترین تغییر دما یا قطعی برق، خسارت زیادی به بار می آید. در استان های دیگر مرغدار دست کم امید دارد که مرغش را با قیمت خوب بفروشد، اما ما حتی آن امید را هم نداریم.

رفع دغدغه مرغداران، نیازمند ساز و کار حمایتی دولت

کارشناسان حوزه کشاورزی معتقدند مشکل اصلی در سیاست های ناهماهنگ تنظیم بازار است. دولت قیمت پایه مرغ را برای کل کشور اعلام می کند، اما نحوه اجرای آن در استان ها متفاوت است. در نتیجه، کردستان با قیمتی پایین تر از استان های همجوار، به زیان مرغداران و کشتارگاه ها تمام می شود.

یکی از کارشناسان مستقل حوزه دام و طیور که نخواست نامش فاش شود، می گوید: وقتی هزینه های تولید از نهاده تا دارو و برق روزبه روز افزایش پیدا می کند، اما قیمت دستوری ثابت می ماند، یعنی دولت زیان تولیدکننده را به رسمیت نمی شناسد؛ در استان های دیگر این اختلاف کمتر است، اما در کردستان تبدیل به شکاف بزرگی شده.

وی اضافه می کند: اگر دولت برای استان هایی مثل کردستان سازوکار حمایتی ویژه در نظر نگیرد، ما در آینده نه چندان دور شاهد خروج گسترده مرغداران از چرخه تولید خواهیم بود و پیامد این وضعیت بیکاری، تعطیلی کشتارگاه ها و وابستگی غذایی استان است.

امروز صنعت مرغداری در کردستان در نقطه ای حساس قرار گرفته است. اختلاف قیمت مرغ در این استان با همسایگان نه تنها عدالت اقتصادی را زیر سؤال برده بلکه بقای تولیدکنندگان را هم تهدید می کند.

اگر سیاست های حمایتی اصلاح نشود و قیمت ها همسان سازی نشود، در آینده نزدیک شاهد تعطیلی مرغداری ها و کشتارگاه های استان خواهیم بود؛ رخدادی که پیامدهای آن از بیکاری گسترده تا وابستگی غذایی را در پی خواهد داشت.

مرغداران کردستانی خواستار آن هستند که مسئولان استانی و ملی هرچه سریع تر برای اصلاح سازوکار قیمت گذاری و حمایت واقعی از تولیدکنندگان وارد عمل شوند تا چرخه تولید و عرضه مرغ در استان تداوم داشته باشد.

گزارش: سروش حبیبی راد