به گزارش کردپرس در هفته‌های اخیر، حملات پهپادی در شهرهای سلیمانیه، کرکوک، و اربیل، اقلیم کردستان عراق را به کانون توجهات منطقه‌ای تبدیل کرده است. این حملات، که هویت دقیق عاملان آن هنوز مشخص نیست، فضای ابهام و بی‌اعتمادی را میان اقلیم کردستان و دولت فدرال عراق تشدید کرده است. وزارت داخله اقلیم کردستان در بیانیه‌ای ادعا کرد که این حملات توسط گروه‌های وابسته به حشد شعبی انجام شده‌اند، اتهامی که محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، آن را «مردود و محکوم» خواند و خواستار ارائه مدارک معتبر یا پذیرش مسئولیت این ادعا شد.
صباح النعمان سخنگوی فرمانده کل نیروهای مسلح عراق گفته است: اتهامی که از سوی وزارت داخله دولت اقلیم کردستان علیه یک نهاد امنیتی رسمی عراق مطرح شده، اقدامی مردود و محکوم است و به هیچ بهانه‌ای قابل‌قبول نیست، به‌ویژه اینکه بدون ارائه مدرک مطرح شده است. ما خواستاریم که اگر مدرکی وجود دارد، به نهادهای رسمی دولت ارائه شود. دولت فدرال همراه با نهادهای امنیتی خود بارها تأکید کرده که هیچ‌گونه سازشی انجام نداده و در راستای نقش خود برای حفاظت از مردم عراق و امنیت آن‌ها سازش نخواهد کرد. همچنین، در اتخاذ اقدامات قانونی سختگیرانه علیه هر طرفی که تلاش کند ثبات یا امنیت را در سراسر عراق مختل کند، کوتاهی نخواهد کرد.
در بیانیۀ سخنگوی محمد شیاع سودانی تأکید شده است که چالش‌های کنونی نیازمند همکاری و هماهنگی از طریق کانال‌های رسمی است، نه توسل به رسانه‌ها با گزارش‌ها و بیانیه‌هایی که به دشمنان فرصت می‌دهند تا از این موقعیت برای آسیب‌رساندن به نهادهای عراق که از کشور و امنیت آن حفاظت می‌کنند، سوءاستفاده کنند و بهانه‌ای برای طرف‌های متخاصم فراهم می‌آورد تا ثبات عراق را برهم بزنند.
این تنش‌ها در حالی رخ می‌دهد که روابط اربیل و بغداد به دلیل اختلافات بر سر مناطق مورد مناقشه، به‌ویژه کرکوک و میادین نفتی مانند چالاوخالد، و همچنین تحرکات نظامی نیروهای پیشمرگه و ارتش عراق، شکننده است.
مناطق مورد مناقشه مانند کرکوک، خورماتو، و دیاله از زمان رویدادهای اکتبر ۲۰۱۷، زمانی که نیروهای عراقی با حمایت حشد شعبی کنترل کرکوک را از پیشمرگه‌ها بازپس گرفتند، محل تنش بین اقلیم کردستان و دولت فدرال بوده‌اند. این مناطق به دلیل منابع نفتی و اهمیت استراتژیک، همواره در مرکز اختلافات سیاسی و اقتصادی قرار داشته‌اند. در سال ۲۰۲۳، توافقی برای تشکیل تیپ‌های مشترک میان پیشمرگه و ارتش عراق به منظور پر کردن خلأ امنیتی در این مناطق امضا شد، اما این همکاری به دلیل بی‌اعتمادی متقابل و دخالت‌های خارجی، با چالش‌هایی مواجه شده است.
حملات پهپادی اخیر در اقلیم کردستان، از جمله حمله به پایگاه پیشمرگه در پیرمام (اربیل) و میدان گازی کورمور (سلیمانیه)، گمانەزنی را درباره افزایش نفوذ گروه‌های مورد حمایت کشورهای منطقه، تشدید کرده است. وزارت داخله اقلیم کردستان این گروه‌ها را مسئول حملات می‌داند، اما نبود مدارک علنی و شفاف، این اتهامات را به مناقشه‌ای سیاسی تبدیل کرده است.
نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، که از حمایت چارچوب هماهنگی با رد این اتهامات، بر لزوم همکاری از طریق کانال‌های رسمی تأکید کرده و هشدار داده که چنین ادعاهایی می‌تواند بهانه‌ای برای دشمنان عراق برای بی‌ثبات کردن کشور فراهم کند.
ادعای وزارت داخله اقلیم کردستان مبنی بر نقش حشد شعبی در حملات پهپادی، در صورت فقدان مدارک معتبر، هزینه سیاسی و امنیتی سنگینی برای اربیل به دنبال خواهد داشت. این اتهامات نه‌تنها روابط شکننده با بغداد را تیره‌تر می‌کند، بلکه می‌تواند بهانه‌ای برای فشارهای بیشتر بر اقلیم کردستان فراهم آورد. از آن جا که ایران، از حشد شعبی به‌عنوان بخشی از محور مقاومت همواره حمایت کرده است و از آن روی که ایران بارها تأکید کرده که هرگونه اقدام نظامی در خاک عراق، از جمله اقلیم کردستان، باید با هماهنگی دولت مرکزی عراق و در چارچوب احترام به حاکمیت ملی این کشور انجام شود، این اتهامات تلاشی برای تضعیف روابط تهران و بغداد و ایجاد اختلاف در عراق تلقی می‌شود.
محمد شیاع السودانی، که از حمایت چارچوب هماهنگی برخوردار است، در تلاش برای حفظ تعادل میان فشارهای داخلی و خارجی است. سودانی نمی‌تواند اتهامات علیه حشد شعبی را به‌راحتی بپذیرد، زیرا این گروه بخشی از ساختار امنیتی رسمی عراق است. با این حال، عدم کنترل کامل دولت فدرال بر گروه‌های شبه‌نظامی، یکی از چالش‌های اصلی سودانی در حفظ ثبات عراق است. این وضعیت، اقلیم کردستان را در موقعیت دشواری قرار داده که باید میان حفظ استقلال عمل خود و جلوگیری از رویارویی مستقیم با بغداد تعادل برقرار کند.
اختلافات بر سر میادین نفتی در مناطق مورد مناقشه، مانند کرکوک، لایه دیگری از پیچیدگی را به این بحران اضافه می‌کند. پس از پیروزی بغداد در پرونده داوری بین‌المللی علیه ترکیه در سال ۲۰۲۳، صادرات نفت اقلیم کردستان متوقف شد و اربیل را از نظر مالی به بغداد وابسته‌تر کرد. این وابستگی، اهرم فشاری در دست بغداد ایجاد کرده که می‌تواند برای محدود کردن خودمختاری اقلیم استفاده شود.
حملات پهپادی و اتهامات متقابل میان اربیل و بغداد، خطر تشدید تنش‌های ژئوپلیتیکی در منطقه را افزایش داده است. عدم شفافیت در شناسایی عاملان حملات پهپادی، به‌ویژه با توجه به ادعاهای اقلیم کردستان علیه حشد شعبی، می‌تواند به بی‌اعتمادی بیشتر میان اربیل و بغداد منجر شود. این وضعیت، فرصت را برای گروه‌های افراطی مانند داعش فراهم می‌کند تا از خلأ امنیتی در مناطق مورد مناقشه بهره‌برداری کنند. هماهنگی میان پیشمرگه و ارتش عراق، که در سال‌های اخیر برای مقابله با داعش تقویت شده، ممکن است تحت تأثیر این تنش‌ها تضعیف شود.
نظر شما