خبرگزاری کردپرس _ کلاش (Klash) که به فارسی گیوه گویند و به کُردی _کلاش_، در گذشته، پاپوش سنتی مناطق کُردنشین و شاید همه نواحی ایران‌زمین بوده است. در اینکه چقدر قدمت دارد، دقیقاً روشن نیست، اما وجود پشم و چرم فراوان در منطقه و نوع بافت و مواد به کار رفته در آن نشانگر تاریخ و اصالت دیرینه آن است.
در گذشته، در ساخت زیره کلاش کلهُری از پوست استفاده شده، اما به مرور لاستیک جایگزین آن شده است. در بافت رویه _کلاش_ کلهُری از دو الگوی ساده و نقش‌دار استفاده می‌شود.
در کردستان، "کلاش" به واسطه تجاری‌سازی، تنوع و رنگ‌بندی بیشتری دارد، اما _کلاش_ کلهُری هنوز سنتی‌تر، ساده، و سفید است.
"کلاش" چون در گذشته پای‌افزار تشریفات و رزم بوده، باید ساده و سبک و یکدست ساخته می‌شد تا نظم افراد کنار هم را نشان دهد. لذا _کلاش_ کلهُری در قیاس با گونه‌های رقیب، هنوز ساده، سبک، سفید و یکدست است. زیره آن هم بر خلاف امروزه، تا به تا برش زده نمی‌شد و بلکه هر دو لنگه آن به یک شکل و با اضلاع مساوی و متناسب ساخته می‌شد تا دردسر پای چپ و راست نداشته باشد.
"کلاش" به واسطه بافت پشمی و نخی‌اش در تابستان خنک و مطبوع است و بر خلاف کفش‌های دیگر بدبو نمی‌شود.
به لحاظ تجاری، "کلاش" کردستان پیشرفت زیادی داشته است: وجود مسئولان دلسوز صنایع دستی در رأس امور، و مجاورت با بازار کردستان عراق سبب این پیشرفت و رونق بوده است.
در حالی که ما این علاقه و دلسوزی را نسبت به "کلاش" کلهُری نمی‌بینیم.
"کلاش" کلهُری نخستین ضربه را از گالش‌های ارزان پلاسکوکار خورد و دومین ضربه را از بی‌علاقگی مسئولان امور به صنایع دستی و میراث فرهنگی.
"کلاش" کلهُری احتمالاً تا دهه ۱۳۴۰ پاپوش اصلی اکثریت مردمان کلهُر بوده و معمولاً به دست بزرگترهای خانواده (پدر و مادر) بافته می‌شده است. گاهی این تلاش برای پر کردن اوقات فراغت بوده است و گاهی به عنوان کمک به اقتصاد خانواده. گاهی نیز این تلاش از سوی کسانی بوده که در این زمینه هنری داشته و زبانزد بوده‌اند.
از این دهه به بعد است که به مرور فروش "کلاش" کلهُری دچار مشکل می‌شود و سر و کله کفش‌های لاستیکی ــــ‌که مردم به آنها قیری می‌گفتندــــ پیدا می‌شود و جای _کلاش_ را می‌گیرد. در روزهای بعد، انواعی از کفش تولید می‌شود و بازار _کلاش_ کلهُری بدتر و بدتر می‌شود.
"کلاش" کلهُری در گذشته از پشم گوسفند و نخ پنبه‌ای بافته می‌شد و به مرور نخ‌های پنبه‌ای صنعتی مورد استفاده قرار گرفت. ابزار بافت رویه و زیره آن سوزن، جوال‌دوز و درفش است. زیره آن قدیم از پوست گاو و جدیداً از لاستیک منجید درست می‌شود و اکثر قدیمی‌ها نوع بافت آن را بلدند.
خوشبختانه با گفتگویی که با کارگاه‌های بافندگی وَر و قالی اسلام‌آباد داشتیم در مورد اهمیت این کلاش بحث شد و قرار است فعالیت‌هایی شروع شود که نوع بافت کلاش از قدیمی‌ها آموخته شود تا دوباره کلاش احیاء شود و حتی برای تنوع بیشتر نمونه‌های بازارپسندی از آن در کنار نمونه اصیل نیز تولید شود. گرچه تولید و الگو برداری از این کلاش انجام پذیرفته و مدل‌های مختلف و متنوعی تولید و روانه بازار شده است که بیشتر با قلاب بافته شده‌اند و کمتر از نخ پنبه‌ای و بافت اصیل آن استفاده شده است.
احیای "کلاش" کلهُری که گستره بزرگی از مردم منطقه کرمانشاه، ایلام و بخشی از خاک عراق را دربردارد منوط به حمایت مردمان کلهُر است که در زیر لباس کلهُری این پاپوش اصیل خود را استفاده نمایند تا این میراث ارزشمند حفظ شود.
نظر شما