به گزارش کرد پرس، چشم انداز ترسیم شده تا سال ۱۴۲۴ خورشیدی، منطقه ای پویا، متصل به شبکه های حمل و نقل بین المللی، با هزاران فرصت شغلی پایدار و زیرساخت های هوشمند را وعده می داد. اما واقعیت میدانی و عملکرد ضعیف مدیریت فعلی سازمان منطقه آزاد بانه و مریوان، این وعده ها را به حاشیه برده و آن را به رؤیایی کاغذی تقلیل داده است.

چشم انداز منطقه آزاد بام شامل مواردی چون ایجاد بیش از ۳۰ هزار شغل پایدار، تبدیل منطقه به هاب ترانزیت، تجارت، نوآوری و گردشگری، بهره برداری از مزیت های جغرافیایی و فرهنگی با اقلیم کردستان و اجرای طرح های بزرگ زیرساختی مانند قطار سنندج – سلیمانیه، پایگاه تاکسی هوایی ایران – عراق و هاب تجاری منطقه ای است اما در عمل، هیچ یک از این طرح ها حتی به مرحله تحقق نزدیک هم نشده اند و توسعه زیرساخت های پایه ای، از جمله گمرک باشماق، محصورسازی مناطق عملیاتی و توسعه پایانه سیرانبند، همچنان در وضعیت نیمه تمام و بلاتکلیف باقی مانده اند.

ضعف ساختاری در مدیریت؛ مشکل از کجاست؟

بررسی میدانی، مصاحبه با کارشناسان محلی و گزارش های متعدد کرد پرس نشان می دهد که یکی از اصلی ترین موانع تحقق این برنامه ها، مدیریت ناکارآمد فعلی سازمان منطقه آزاد بام است. مدیرعامل کنونی سازمان نه تنها فاقد تجربه عملیاتی در حوزه توسعه مناطق آزاد است، بلکه توانایی لازم برای پیشبرد طرح های پیچیده در سطح استانی و بین المللی را نیز نشان نداده است.

بنا بر اطلاعات منابع آگاه، فقدان تعامل مؤثر با مقامات اقلیم کردستان عراق، عدم جذب سرمایه گذار خارجی، تعلل در تدوین برنامه اجرایی و ساختار نامناسب داخلی سازمان از جمله چالش هایی است که باعث شده پروژه های مهم تنها در حد عناوین تبلیغاتی باقی بمانند.

نتایج ملموس ضعف مدیریتی: نه شغلی، نه توسعه ای

با وجود اینکه منطقه آزاد بام قرار بود الگویی از «امنیت پایدار مبتنی بر توسعه» باشد، امروز کولبری همچنان شکل غالب معیشت مرزنشینان است؛ زیرساخت های نرم افزاری و سخت افزاری وعده داده شده، تحقق نیافته اند؛ فرصت های سرمایه گذاری تعریف شده، به دلیل بی اعتمادی سرمایه گذاران به مدیریت فعلی، جذب نشده اند و هیچ اثری از پارک فناوری، شهرک صنعتی مشترک با سلیمانیه یا اکوسیستم نوآوری دیده نمی شود.

برای نجات منطقه آزاد بام از وضعیت کنونی، چند راهکار اساسی قابل طرح است که مهمترین آن تغییر مدیریت سازمان منطقه آزاد بام و انتخاب مدیرانی توانمند با تجربه در حوزه ترانزیت، اقتصاد منطقه ای و تعاملات بین الملل است.

بازبینی کامل در برنامه های اجرایی و تدوین نقشه راه عملیاتی با اولویت های کوتاه مدت و بلندمدت، فعال سازی سریع ظرفیت های نیمه کاره نظیر گمرک باشماق، پایانه سیرانبند و تخصیص زمین های پیشران، ایجاد سازوکار شفاف و تسهیل شده برای جذب سرمایه گذار داخلی و خارجی و تقویت تعاملات مردمی و مرزی با اقلیم کردستان بر پایه منافع مشترک اقتصادی از دیگر راهکارها برای نجات منطقه آزاد بام از وضعیت کنونی است.

فرصتی که نباید از دست برود

منطقه آزاد بانه و مریوان، با پتانسیل عظیم فرهنگی، اقتصادی و جغرافیایی اش، می تواند به یکی از موتورهای محرک توسعه غرب کشور و گره گشای ارتباطات اقتصادی با منطقه باشد، اما تا زمانی که مدیریت ناکارآمد و غیرپاسخ گو بر این منطقه حاکم است، تمام برنامه ها و چشم اندازها تنها در حد شعار باقی خواهند ماند.

آینده منطقه آزاد بام نیازمند جراحی مدیریتی و بازتعریف ماموریت های سازمان بر مبنای واقعیت های میدانی است، پیش از آنکه فرصت ها به تهدید بدل شوند.

*سروش حبیبی راد