کردپرس- عیسی کلانتری وزیر کشاورزی دولت‌های دهه ۶۰ و ۷۰؛ با بررسی دقیق اسناد معتبر (گزارش‌های وزارت نیرو، سازمان حفاظت محیط زیست، دانشگاه‌ها و نهادهای بین‌المللی مانند UNDP) و تطبیق با اظهارات کارشناسی خلاصه‌ای از آنچه بر دریاچه ارومیه در ۳۰ سال گذشته رفته است؛ البته در این یادداشت به بلعیدن سالانه بیش از ۶ هزار میلیارد تومان توسط مافیای آب -فعلا- پرداخته نمی‌شود و برای ممانعت از دادن آدرس اشتباه توسط برخی از جریان‌های قدرتمند مالی- رسانه‌ای در بحث دلایل خشک شدن دریاچه ارومیه،  فعلا به یکی از مقصران احتمالی این بحران پرداخته می‌شود.

دلایل اصلی بحران دریاچه:

خشک شدن دریاچه ارومیه نتیجه‌ی ترکیب سیاست‌های ناپایدار کشاورزی و صنعتی، مدیریت نادرست منابع آبی و بی‌توجهی به موازنه‌ی اکولوژیک در سه دهه اخیر است. سوء مدیریتِ بالاخص وزرای کشاورزی و نیرو، به‌ویژه در دولت‌های پس از جنگ و برخی مسئولان ستاد احیای دریاچه نقش محوری در این روند داشتند.

مراحل بحران:

۱. دهه‌های ۱۳۶۰ و ۱۳۷۰:
- سیاست خودکفایی کشاورزی پس از جنگ با محوریت وزارت کشاورزی (عیسی کلانتری: وزیر ۱۳۶۸-۱۳۷۹)، منجر به گسترش بی‌رویه اراضی زیر کشت محصولات آب‌بر و همچنین تبدیل اراضی دیم به اراضی پایاب و آبی شد.
- سدسازی‌های گسترده (مانند سدهای زرینه‌رود، شهرچای سیلوانا و...)، حفر چاه‌های عمیق و انحراف آب، حقابه طبیعی دریاچه را کاهش داد.

۲. دهه‌های ۱۳۷۰ تا ۱۳۹۰:
- آب باقیمانده عمدتاً به کشاورزی پرمصرف (سیب، چغندر، یونجه و...) و صنایع سنگین در آذربایجان‌شرقی (پتروشیمی تبریز، فولاد آذربایجان و....) اختصاص یافت.
توسعه صنایع آب‌بر از دهه ۱۳۸۰ آغاز شد و نقش موثری در تشدید بحران داشت.
- الگوی کشت اصلاح نشد و برداشت آب ۴۰درصدِ ورودی دریاچه را قطع کرد.

۳. ستاد احیای دریاچه ارومیه (از ۱۳۹۲):
- عیسی کلانتری به‌عنوان اولین دبیر ستاد (۱۳۹۳-۱۴۰۰) منصوب شد.
جمله‌ی نمادین منسوب به وی «محیط‌زیست برای شکم مردم است» بازتاب نگاه توسعه‌محور او بود.
در این دوران اخباری مبنی بر " تلاش برای هدایت حقابه به صنایع شرق دریاچه توسط ستاد" منتشر شده است و انتقادات کارشناسی به اولویت‌دهی به بهره‌برداران (کشاورزی/صنعت) وجود داشته است.
- اقدامات ستاد (لایروبی رودخانه‌ها، اصلاح الگوی کشت و...) هرچند مثبت بود، اما ناکافی ارزیابی می‌شود چه اینکه تاکید بسیار بر راهکارهای فنی-مهندسی و بی‌توجهی به راه‌حل‌های مدیریتی و اجتماعی سبب تشدید بحران دریاچه ارومیه شد.

نتیجه‌گیری:
- ترکیب توسعه‌ی کشاورزی و صنعت آب‌بر با سدسازی بی‌ضابطه تا ۱۴۰۰ بیش از ۷۰درصد مساحت دریاچه را خشک کرد.
- نقش کلانتری هم به‌عنوان معمار سیاست‌های توسعه کشاورزی دهه ۶۰-۷۰ و هم مدیر ستاد احیای دریاچه، نماد تناقض در مدیریت آب دریاچه و کشور بود.

- البته عواملی چون تغییر اقلیم (کاهش ۱۵ درصد بارش) و خشکسالی‌های ممتد نیز موثر بودند.

 طبق گزارش سازمان حفاظت محیط زیست در سال جاری وضعیت دریاچه به مرحله غیرقابل اندازه‌گیری و اوج بحران رسیده و احتمالی خشکی کامل آن در شهریور ماه دور از انتظار نیست چه اینکه به اعتراف استاندار آذربایجان‌غربی رضا رحمانی، حتی قطره‌ای از آب رودخانه‌ها و سدهای رهاسازی شده به این دریاچه نمی‌رسد و در مسیر تماما مورد دستبرد و استفاده قرار می‌گیرد!