به گزارش کردپرس، نشریه نشنال کانتکست در مقاله‌ای که به بررسی جببه متحد کردی در سوریه پرداخته، نوشت: تازه‌ترین تحولات نشان می‌دهد که پروژه اتحاد کردهای سوریه، که در آوریل گذشته در قالب کنفرانس اتحاد کردی کلید خورد، عملاً به بن‌بست رسیده است. هم‌زمان با حضور هیأتی از شورای میهنی کردهای سوریه (ENKS) در دمشق و تمایل آن‌ها به نزدیکی با دولت مرکزی، حزب اتحاد دموکراتیک (PYD) بر چشم‌انداز «سوریه‌ای چندقومیتی» تأکید کرده است. این واگرایی می‌تواند به معنای پایان تجربه کوتاه‌مدت جبهه مشترک دو جریان اصلی کرد در برابر دمشق باشد.
زمینه تاریخی اتحاد کوتاه‌مدت
ENKS که با حزب دموکرات کردستان عراق به رهبری مسعود بارزانی پیوند ایدئولوژیک دارد، همواره به دنبال ایجاد منطقه‌ای فدرالی با محوریت هویت قومی کردی بوده است. در مقابل، PYD که به‌طور ایدئولوژیک به عبدالله اوجالان و پ‌ک‌ک نزدیک است، الگوی «دموکراسی چندقومیتی و غیرمتمرکز» را دنبال می‌کند.
تفاوت‌های بنیادین این دو جریان حتی در دوره‌ای که ایالات متحده نقش میانجی داشت، مانع از شکل‌گیری وحدت پایدار شد.
پس از سقوط حکومت بشار اسد، دیدار تاریخی مظلوم عبدی، فرمانده نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) با مسعود بارزانی در اربیل امیدها برای اتحاد را زنده کرد و در نهایت به برگزاری کنفرانس آوریل انجامید. در این کنفرانس، توافق بر سر ایجاد کمیته‌ای مشترک برای مذاکره با دمشق حاصل شد، اما این کمیته هرگز وارد عمل نشد و عملاً منحل شد.
بازگشت اختلافات
نقطه عطف شکاف، برگزاری کنفرانس حسکه بود که تمام مؤلفه‌های قومی و مذهبی شمال‌شرق سوریه را گرد آورد و بر «تمرکززدایی» تأکید کرد. این رویکرد ENKS را خشمگین کرد، زیرا از نگاه آنان به معنای نادیده گرفتن پروژه ایجاد منطقه‌ای فدرال صرفاً کردی بود.
عبدالحکیم بشیر، رهبر حزب دموکرات کردستان–سوریه (KDP-S)، علناً SDF را به «خیانت به توافق آوریل» متهم کرد و گفت که این نیروها ENKS را تنها ابزاری برای تقابل با دمشق و اعراب سنی به کار گرفته‌اند. ابراهیم بیرو، یکی دیگر از رهبران ENKS، نیز مرگ عملی کمیته مشترک با PYD را اعلام کرد و هم‌زمان از افتتاح دفتر نمایندگی ENKS در دمشق خبر داد.
ابعاد منطقه‌ای و ورود ترکیه
به موازات این شکاف، ترکیه در حال نقش‌آفرینی تازه‌ای است. وزیر خارجه این کشور، هاکان فیدان، اعلام کرده است که برخی گروه‌های وابسته به ENKS پس از وعده‌های رجب طیب اردوغان مبنی بر «حمایت از حقوق کردهای سوریه» با آنکارا تماس گرفته و درخواست کمک کرده‌اند.
این روند در صورت صحت، می‌تواند موازنه را به ضرر PYD و متحدان آن تغییر دهد. چرا که آنکارا از سال‌ها پیش تلاش کرده است با تقویت ENKS، صفوف کردهای سوریه را دچار شکاف کرده و از انسجام آنان در مذاکرات با دمشق یا قدرت‌گیری بیشتر SDF جلوگیری کند.
چشم‌انداز آینده
به نظر می‌رسد تجربه جبهه متحد PYD–ENKS به پایان رسیده باشد. اکنون هر کدام مسیر متفاوتی را دنبال می‌کنند:
ENKS: تمرکز بر هویت قومی کردی، نزدیکی به دمشق و تکیه بر حمایت ترکیه.
PYD و SDF: حفظ ساختار چندقومیتی موجود، تداوم کنترل بر مناطق عرب‌نشین و پایبندی به الگوی غیرمتمرکز.
این دو مسیر نه‌تنها هم‌راستا نیستند، بلکه می‌توانند در آینده به رقابت آشکار و حتی برخوردهای سیاسی و میدانی منجر شوند. در چنین فضایی، آینده کردهای سوریه بار دیگر در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته است—ابهامی که هم دمشق و هم بازیگران منطقه‌ای مانند ترکیه، از آن برای افزایش نفوذ خود بهره خواهند برد.
نظر شما