به گزارش کردپرس هستند، سایه تهدیدات سیاسی و نارضایتی عمومی بر این گفتوگوها سنگینی میکند. مذاکرات امروز در بغداد، که برخی آن را «آخرین فرصت» برای دستیابی به توافق میدانند، نهتنها سرنوشت اقتصادی اقلیم، بلکه آینده روابط اربیل و بغداد را رقم خواهد زد.
یک منبع آگاه در بغداد به رسانه خندان اعلام کرد که مذاکرات امروز با هدف رفع نقاط اختلاف باقیمانده، بهویژه در زمینه مدیریت منابع نفتی و تخصیص بودجه، ادامه دارد. بر اساس گزارشها، توافق اولیهای حاصل شده که بر اساس آن اقلیم کردستان متعهد به تحویل روزانه ۳۰۰ هزار بشکه نفت از طریق شرکت ملی نفت عراق (سومو) به بندر جیهان ترکیه میشود. در مقابل، ۴۶ هزار بشکه برای مصرف داخلی و پالایش در اقلیم کردستان نگه داشته خواهد شد تا نیازهای فرآوردههای نفتی مانند بنزین و نفت سفید تأمین شود. صباح سوبحی، عضو پارلمان عراق، در گفتوگو با روزنامه صباحی این توافق را تأیید کرد و افزود: «انتظار میرود این توافق در جلسه امروز شورای وزیران عراق به رأی گذاشته شود.»
این توافق میتواند گامی مهم برای کاهش تنشها باشد، اما اختلافات عمیقتر، از جمله نظارت کامل دولت فدرال بر پرونده نفت و پرداخت معوقات حقوق کارمندان اقلیم، همچنان چالشبرانگیز است. دولت فدرال عراق، به رهبری محمد شیاع السودانی، نخستوزیر، اصرار دارد که پیشنویس پیشنهادی بغداد بهطور کامل پذیرفته شود و تهدید کرده که در صورت عدم پایبندی اقلیم، هیچ بودجهای برای حقوق کارمندان ارسال نخواهد کرد.
در این میان، مواضع تند رهبران اقلیم کردستان، بهویژه مسعود بارزانی، رئیس حزب دموکرات کردستان (KDP)، به پیچیدگی اوضاع افزوده است. بارزانی در نامهای به فواد حسین، وزیر امور خارجه عراق، هشدار داد که در صورت عدم حصول توافق، اقلیم کردستان از فرایند سیاسی عراق کنارهگیری خواهد کرد و اجازه برگزاری انتخابات در این منطقه را نخواهد داد. این تهدید، که هنوز مشخص نیست تا چه حد مورد حمایت دیگر احزاب کردی، بهویژه اتحادیه میهنی کردستان (PUK)، قرار دارد، میتواند پیامدهای جدی برای ثبات سیاسی عراق به دنبال داشته باشد.
هوشیار زیباری، عضو دفتر سیاسی حزب دموکرات کردستان، نیز پیشتر تهدید کرده بود که بغداد «هزینه ستم به کارمندان اقلیم» را خواهد پرداخت. این اظهارات تند، که در شرایط شکننده بیان شدهاند، با انتقاد برخی ناظران سیاسی روبهرو شده است. بسیاری معتقدند در شرایطی که اقلیم کردستان اهرم فشار قابلتوجهی در اختیار ندارد، استفاده از زبان تهدید بهجای گفتوگوی معتدل میتواند مذاکرات را به بنبست بکشاند.
تنشهای کنونی تنها به سطح سیاسی محدود نمیشود. عدم پرداخت حقوق کارمندان اقلیم کردستان، که از دو ماه پیش متوقف شده، به اعتراضات گسترده در شهرهایی مانند سلیمانیه و دهوک منجر شده است. شبکه سیانان در گزارشی اعلام کرد که اقلیم کردستان در سال گذشته حدود ۱۳ میلیارد دلار درآمد، عمدتاً از فروش نفت، داشته که میتوانست حقوق کارمندان را بهطور کامل پوشش دهد. با این حال، توقف صادرات نفت از مارس ۲۰۲۴ به دلیل اختلافات با بغداد و ترکیه، بحران مالی اقلیم را تشدید کرده و نارضایتی عمومی را به اوج رسانده است. مسرور بارزانی، نخستوزیر اقلیم، قطع حقوق را «غیرقانونی و مغایر با قانون اساسی» خوانده و خواستار حل این مشکل از طریق شورای قضایی عراق شده است.
حضور آمریکا در این مذاکرات، هرچند غیرمستقیم، نشاندهنده اهمیت استراتژیک اقلیم کردستان در معادلات منطقهای است. تماس اخیر مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، با نچیروان بارزانی، رئیس اقلیم کردستان، در بحبوحه تنشها، حاکی از تلاش واشنگتن برای میانجیگری و جلوگیری از تشدید بحران است. این در حالی است که پیشتر، توافقنامههای نفتی اقلیم با شرکتهای آمریکایی، بهویژه پس از سفر مسرور بارزانی به واشنگتن در ماه گذشته، به افزایش تنش با بغداد دامن زده بود.
مذاکرات کنونی در بغداد، که برخی آن را «ساعات سرنوشتساز» توصیف کردهاند، میتواند نقطه عطفی در روابط اربیل و بغداد باشد. در صورت امضای توافق و تصویب آن در شورای وزیران، این گام میتواند به کاهش بحران مالی در اقلیم و بازگشت ثبات نسبی منجر شود.
مذاکرات کنونی، آزمونی برای توانایی اربیل و بغداد در یافتن راهحلی مبتنی بر منافع مشترک است. تاریخ روابط دو طرف، از جمله تنشهای پس از همهپرسی استقلال ۲۰۱۷ و اختلافات بر سر کرکوک، نشان میدهد که فقدان اعتماد متقابل مانعی بزرگ است. در این میان، نقش احزاب کردی، بهویژه اتحادیه میهنی، که تاکنون موضعی محتاطانه داشته، میتواند در تعیین مسیر آینده تعیینکننده باشد.
با نزدیک شدن به ساعات پایانی مذاکرات، همه نگاهها به بغداد است تا مشخص شود آیا این مذاکرات به توافقی پایدار منجر خواهد شد یا تنشهای دیرینه بار دیگر منطقه را به سوی بحرانی جدید سوق خواهد داد.
نظر شما