به گزارش کردپرس، در حالی که هنوز جوهر توافق‌های انتقال قدرت پس از سقوط بشار اسد خشک نشده، درگیری‌های خونین در استان سویدا، سوریه را بار دیگر در آستانه بحرانی تازه قرار داده است. این درگیری‌ها تنها یک نزاع محلی بر سر یک ربایش ساده نبودند؛ بلکه به اعتقاد بسیاری، نشانه‌ای از تغییر رویکرد رژیم جدید در دمشق نسبت به اقلیت‌های مذهبی و قومی کشور محسوب می‌شود – رویکردی که ممکن است به‌زودی شامل کردها نیز شود.

سویدا؛ سنگ محک رژیم جدید

استان سویدا، با اکثریت دروزی و سابقه‌ای از بی‌طرفی در جنگ داخلی سوریه، در سال‌های اخیر به مکانی برای پناه‌جویان فراری از حکومت بدل شده بود. اما در آوریل ۲۰۲۳ اعتراضات مردمی علیه حکومت  آغاز شد و تا دسامبر همان سال، دروزی‌ها نیز عملاً در جبهه مخالفان جای گرفتند.

در ۱۲ ژوئیه ۲۰۲۵، با ربوده‌شدن یک راننده دروزی توسط شبه‌نظامیان بدوی، موجی از ربایش‌ها و درگیری‌های مرگبار به راه افتاد. اما نکته مهم، واکنش دولت جدید سوریه به این درگیری‌ها بود: استفاده از بهانه ناآرامی برای اعزام نیروهای امنیتی به منطقه و تلاش برای سلب خودمدیریتی دروزی‌ها.

با ورود نیروهای اسرائیلی در ۱۶ ژوئیه و فشار ایالات متحده، رژیم دمشق ناچار به عقب‌نشینی شد. اما سیگنال واضحی ارسال شد: حکومت جدید، نه به تمرکززدایی علاقه‌ای دارد و نه به حقوق اقلیت‌ها پایبند است.

آیا کردها هدف بعدی‌اند؟

نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) با حساسیت بالا تحولات سویدا را رصد می‌کنند. شکست مذاکرات ادغام SDF در ارتش جدید سوریه در اوایل ژوئیه، هم‌زمان با شدت گرفتن درگیری‌ها در سویدا، زنگ خطر را در شمال‌شرق سوریه به صدا درآورد. مقامات کرد هشدار می‌دهند که همان استراتژی "تحریک اختلافات قومی" ممکن است به‌زودی در مناطق کردنشین تکرار شود.

برخی از قبایل عربی شرکت‌کننده در درگیری‌های سویدا، از مناطق تحت کنترل SDF در دیرالزور و رقه آمده بودند؛ مناطقی که در گذشته نیز شاهد شورش‌های نافرجام علیه کردها به رهبری شیخ ابراهیم الحفل بودند. اکنون، با سقوط حکومت اسد، زمینه برای تحریک مجدد قبایل عربی علیه کردها فراهم‌تر از همیشه به نظر می‌رسد.

اتحاد اقلیت‌ها در برابر دولت مرکزی؟

در حالی که دمشق اصرار دارد که تمام نیروهای مسلح باید در قالب یک ارتش واحد ادغام شوند، کردها و دروزی‌ها تجربه متفاوتی از خودگردانی در طول جنگ داشته‌اند. همبستگی اخیر رهبران کرد با رهبران دروزی، از جمله حمایت از ایجاد کریدور بشردوستانه به سویدا و حتی رژه نظامی نمادین در رقه، نشانه‌ای از تشکیل یک جبهه جدید اقلیت‌ها در برابر دولت مرکزی است.

إلهام احمد، رئیس روابط خارجی SDF، هشدار داده است که "استفاده از ابزارهای سرکوب، نه امنیت می‌آورد و نه اعتمادسازی می‌کند." بدران چیا کورد، مقام ارشد کرد، نیز تأکید کرده که «حاکمیت را نمی‌توان با سرنیزه تحمیل کرد.»

نگرانی‌ها از چراغ سبز واشنگتن به دمشق

اظهارات بحث‌برانگیز توماس جی. باراک، سفیر ویژه آمریکا در امور سوریه، درباره حمایت از "یک دولت، یک ارتش"، از نگاه کردها به‌منزله چراغ سبز به رژیم دمشق برای برخورد با اقلیت‌ها تعبیر شده است. این مسئله باعث شد باراک در ۲۰ ژوئیه با مظلوم عبدی، فرمانده کل SDF، دیدار کند و تلاش کند این نگرانی‌ها را کاهش دهد.

با این حال، شکاف عمیق بی‌اعتمادی باقی‌ است. کردها، همانند دروزی‌ها، خواستار تضمین‌هایی محکم برای خودگردانی و جلوگیری از درگیری‌های احتمالی هستند – امری که در حال حاضر از سوی دمشق با بی‌اعتنایی مواجه شده است.

نتیجه‌گیری

درگیری‌های سویدا نه تنها یک بحران محلی، بلکه نمادی از مسیر آینده سوریه پس از اسد است: تمرکزگرایی ایدئولوژیک، حذف اقلیت‌ها و بی‌اعتنایی به سازوکارهای دموکراتیک.
در چنین شرایطی، آیا کردها می‌توانند بدون تضمین، به ارتش جدید بپیوندند؟ آیا سرنوشت سویدا، پیش‌درآمد آن چیزی است که در قامشلو، حسکه و دیرالزور رخ خواهد داد؟

پاسخ این پرسش‌ها نه در میدان جنگ، بلکه در میز مذاکره‌ای نهفته است که هر روز کوچک‌تر و شکننده‌تر می‌شود.

موسسه جیمز تاون