به گزارش کردپرس، با وجود توافق ۱۰ مارس که به عنوان فرصتی برای حل بحران سوریه ارزیابی شد، اما مسیر گفت‌وگوها و توافق‌های نمایندگان مدیریت خودگردان شمال و شرق سوریه و دولت موقت سوریه همچنان مبهم است و تا کنون زمانی مشخص برای آغاز مذاکرات تعیین نشده است. همزمان با افزایش فشارهای دولت ترکیه بر دمشق، موانع میدانی ایجاد شده و دولت دمشق نیز در مواضع خود پافشاری می‌کند.

در ۱۰ مارس ۲۰۲۵، «مظلوم عبدی» فرمانده کل نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) و «احمد الشرع» رئیس دولت موقت سوریه توافقی در هشت بند برای بنیان‌گذاری روابط میان مدیریت خودگردان و دولت دمشق امضا کردند. طبق این توافق قرار بود حقوق کُردها در قانون اساسی تضمین شود، نهادهای نظامی و مدنی در چارچوب دولت ادغام گردند، جنگ متوقف شود، بازگشت آوارگان تضمین شود، گفتمان نفرت‌آمیز رد شود و همکاری مشترک علیه تروریسم ادامه یابد.

توافق ۱۰ مارس، فرصتی از دست رفته

سازمان ملل در نشست شورای امنیت در ۱۸ ژوئن توافق ۱۰ مارس را «فرصتی تاریخی» دانست، اما دمشق تاکنون بندهای آن را اجرا نکرده است. تنها سه روز پس از امضا، «الشرع» کمیسیون قانون اساسی را فعال کرد که این اقدام بر بدبینی‌ها افزود و تردیدها درباره نیت واقعی دمشق را بیشتر کرد.

بن‌بست مذاکرات، بی‌اعتمادی و بهانه‌جویی‌ها

در سه ماه اخیر، با میانجیگری فرانسه و آمریکا، تلاش‌هایی برای برگزاری نشست‌ها در پاریس صورت گرفت. قرار بود ۲۵ جولای، هیئت‌های دمشق و مدیریت خودگردان گفت‌وگو کنند، اما دمشق به بهانه حوادث سویداء اعلام کرد شرکت نمی‌کند و نشست لغو شد. همچنین در ۹ و ۱۰ آگوست نیز دمشق مشارکت در مذاکرات پاریس را رد کرد و کنفرانس ائتلاف مولفه‌های شمال و شرق سوریه در حسکه را بهانه‌ای برای متهم کردن مدیریت خودگردان به بین‌المللی کردن مسئله سوریه دانست.

مظلوم عبدی در گفت‌وگو با رسانه‌ها تأکید کرد فرانسه به طور رسمی اطلاع داده که نشست پاریس لغو شده و وزیر خارجه فرانسه نیز این را تأیید کرده است. عبدی افزود ادغام نهادها باید داوطلبانه باشد و با زور امکان‌پذیر نیست.

۲۲ بار نقض توافق

فرماندهی کل SDF در ۹ آگوست اعلام کرد که توافق آتش‌بس ۱۰ مارس تاکنون ۲۲ بار نقض شده و گروه‌های وابسته به دمشق عامل مستقیم این نقض‌ها هستند. همچنین نیروهای وابسته به دولت ترکیه و گروه‌های همسو با دمشق به دیرالزور، تل تمر و سد تشرین حمله کردند و تلاش‌هایی برای عبور از رود فرات صورت گرفت. در این حملات ۱۱ غیرنظامی جان باختند و خسارات زیادی وارد شد.

SDF اعلام کرد این حملات در تضاد کامل با توافق ۱۰ مارس است و خطر بازگشت جنگ را افزایش می‌دهد، در حالی که سوریه نیازمند گفت‌وگو است.

ترکیه؛ مانع اصلی گفت‌وگوها

دیدارهای اخیر مقام‌های ترکیه با دمشق نشان می‌دهد آنکارا در کارشکنی مذاکرات نقش اصلی دارد. وزیر خارجه ترکیه «هاکان فیدان» در 8 آگوست به دمشق رفت و با احمد الشرع دیدار کرد. چند روز بعد، وزیر دفاع و وزیر خارجه سوریه نیز به آنکارا رفتند. پس از این دیدارها، دمشق رسماً اعلام کرد در نشست پاریس شرکت نخواهد کرد. تحلیلگران این موضع دمشق را نتیجه فشارهای ترکیه می‌دانند.

نقش میانجی‌گری بین‌المللی

با وجود موانع، پاریس و آمریکا تلاش برای باز نگه داشتن کانال‌های گفت‌وگو را ادامه داده‌اند. ۲۲ جولای ، نماینده ویژه رئیس جمهور آمریکا در امور سوریه «توماس باراک» در اَمان با مظلوم عبدی دیدار کرد. همچنین قرار است با حمایت رئیس‌جمهور فرانسه «امانوئل مکرون» نشستی گسترده در پاریس برگزار شود.

در ۲۵ آگوست، هیئتی آمریکایی در دمشق با احمد الشرع و در اَمان با مظلوم عبدی درباره اجرای توافق ۱۰ مارس و راه‌های پیشبرد صلح دیدار کرد. سناتور آمریکایی «ژان شاهین» نیز بر لزوم ادغام SDF در ارتش سوریه به عنوان یک اصل بنیادین برای مبارزه با تروریسم و تضمین ثبات کشور تأکید کرد.

در نهایت با توجه به این مسائل، دولت دمشق از مسئولیت‌های خود شانه خالی می‌کند و ترکیه نیز فشارها را افزایش داده است. این نشان می‌دهد مسیر گفت‌وگوی ملی سوریه در بن‌بست قرار گرفته و تاکنون زمان روشنی برای ادامه مذاکرات اعلام نشده است.

با وجود این، احزاب شمال و شرق سوریه بر این باورند که آینده سوریه باید بر اساس شراکت و همزیستی ساخته شود. اما مواضع سخت‌گیرانه دمشق، توافق ۱۰ مارس را در برابر آزمونی دشوار قرار داده است. در این شرایط، نقش پاریس و واشنگتن می‌تواند تعیین‌کننده باشد؛ یا دو طرف را پای میز مذاکره بازمی‌گردانند، یا پرونده سوریه را به سمت تنش‌های خطرناک‌تر سوق می‌دهند.

منبع: هاوار