به گزارش کردپرس، ترکیه نخستین کشوری شد که یک ابزار هوش مصنوعی را به‌صورت رسمی مسدود کرد. در پی شکایت رسمی از سوی نهادهای قضایی و امنیتی ترکیه، دادستانی آنکارا اعلام کرد که پلتفرم هوش مصنوعی Grok، وابسته به شرکت xAI، در پاسخ‌های خود به زبان ترکی، اظهاراتی توهین‌آمیز نسبت به رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، مصطفی کمال آتاتورک، بنیان‌گذار جمهوری ترکیه، و همچنین ارزش‌های دینی منتشر کرده است. در پی این اتفاق، پرونده‌ای قضایی تشکیل و موضوع به دادگاه کیفری صلح ارجاع داده شد. این دادگاه پس از بررسی، حکم رسمی برای مسدودسازی این ابزار را صادر کرده و آن را برای اجرا به سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات ترکیه (BTK) ابلاغ کرده است.

بر اساس اطلاعات منتشرشده، بیش از پنجاه پاسخ از سوی Grok در زبان ترکی ثبت شده که حاوی عباراتی توهین‌آمیز یا جنجالی نسبت به چهره‌های سیاسی و مذهبی بوده‌اند. طبق قوانین ترکیه، اهانت به رئیس‌جمهور می‌تواند تا چهار سال حبس در پی داشته باشد، و همین امر موجب تسریع در اجرای فیلترینگ از سوی BTK شد.

در واکنش به این ماجرا، پلتفرم X که میزبان Grok است، در بیانیه‌ای اعلام کرد که از محتوای منتشرشده آگاه است و به‌طور فعال در حال حذف محتواهای نامناسب است. همچنین اعلام شد که شرکت xAI اقدامات تازه‌ای برای جلوگیری از انتشار سخنان نفرت‌انگیز و توهین‌آمیز از طریق Grok پیش از انتشار آن‌ها در پلتفرم X اتخاذ کرده است. به گفته‌ی این شرکت، Grok صرفاً در حال یادگیری برای رسیدن به حقیقت است و با کمک میلیون‌ها کاربر، زمینه‌های ضعف مدل شناسایی و اصلاح می‌شود. همچنین Grok در توضیحی اعلام کرد که تغییرات اخیر در نسخه‌ی سوم این مدل، به‌منظور پاسخ‌گویی آزادتر طراحی شده بود، اما ممکن است به‌واسطه‌ی نبود فیلترهای دقیق زبانی، دچار لغزش در لحن شده باشد.

زمینه‌ی فنی این بحران نیز به‌روزرسانی نسخه‌ی سوم Grok عنوان شده است که محدودیت‌های محتوایی را کاهش داده و امکان پاسخ‌گویی گسترده‌تری را فراهم کرده بود، اما همین تغییر باعث شد تا تعادل در استفاده از زبان محترمانه دچار اختلال شود.

این اتفاق واکنش‌های گسترده‌ای در فضای سیاسی و فناوری برانگیخته و به‌ویژه در سطح بین‌المللی به‌عنوان نخستین مورد از مسدودسازی رسمی یک ابزار هوش مصنوعی بر مبنای محتوای سیاسی تلقی شده است. منتقدان این تصمیم را بخشی از سیاست دولت ترکیه برای کنترل گسترده‌تر بر فضای دیجیتال می‌دانند و آن را گامی در راستای محدودسازی آزادی بیان تلقی کرده‌اند. درعین‌حال، این رخداد هشداری برای توسعه‌دهندگان ابزارهای هوش مصنوعی نیز محسوب می‌شود، چرا که نشان می‌دهد محتوای تولیدشده توسط این فناوری‌ها می‌تواند تبعات حقوقی، سیاسی و امنیتی به دنبال داشته باشد، به‌ویژه زمانی که وارد حساسیت‌های ملی یا مذهبی کشورها می‌شود. اکنون Grok تحت محدودیت عملی قرار گرفته و توسعه‌دهندگان آن ناگزیر به بازنگری در نحوه عملکرد و تنظیمات زبانی مدل هستند تا بتوانند با حساسیت‌های محلی و سیاسی کشورها هم‌راستا عمل کنند.