۳۰ خرداد ۱۴۰۴ - ۱۸:۰۷
آرامش پیش از طوفان در ترکیه

در حالی که عبدالله اوجالان، رهبر زندانی پ‌ک‌ک، با اعلام انحلال این گروه گامی تاریخی به‌سوی صلح برداشت، بی‌تفاوتی دولت ترکیه و سردرگمی دیپلماسی آمریکا، آینده‌ای پرتنش را برای کردها و ثبات داخلی ترکیه رقم می‌زند؛ آینده‌ای که ناظران از آن به‌عنوان "آرامش پیش از طوفان" یاد می‌کنند.

به گزارش کردپرس، بیش از یک ماه از زمانی که عبدالله اوجالان، رهبر زندانی حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک)، خواستار انحلال این گروه شد، می گذرد. این سازمان بیش از ۴۰ سال با دولت ترکیه درگیر نبردی خونین بود. این تحول با استقبال محتاطانه‌ای از سوی واشنگتن همراه شد. تامی پیگت، معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، این اقدام را "پیروزی تمدن" خواند و ابراز امیدواری کرد که این تصمیم، به ثبات بیشتر در منطقه منجر شود.

اما واقعیت صحنه سیاسی و امنیتی ترکیه بسیار پیچیده‌تر از این تعبیرهای دیپلماتیک است. دولت ترکیه مدعی است که در جریان درگیری‌های چهار دهه گذشته با پ‌ک‌ک، بیش از ۴۰ هزار نفر کشته شده‌اند. این آمار اما مانند بسیاری از آمارهای مشابه که از سوی منابع غیرمستقل منتشر می‌شود، با تردیدهایی از سوی ناظران مواجه است؛ با این حال، مقامات غربی همچنان این ارقام را بدون بررسی دقیق تکرار می‌کنند.

نکته مهم این است که پ‌.ک‌.ک عملاً از اواخر دهه ۹۰ میلادی دیگر یک گروه شورشی فعال نبود. در همان دوره بود که دولت کلینتون، تحت فشار ترکیه و در جریان یک معامله تسلیحاتی بزرگ، پ‌ک‌ک را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار داد؛ تصمیمی که از نظر بسیاری، بیشتر سیاسی بود تا حقوقی. این تصمیم، روند صلح را تضعیف و نگاه ایالات متحده به مفاهیم دموکراسی و حقوق بشر را زیر سؤال برد.

در حالی که آمریکا ادعا می کند که از ارزش‌های لیبرال و دموکراتیک دفاع می‌کند، پ‌ک‌ک یکی از معدود جریان‌های سکولار و مترقی در منطقه‌ای اسلام‌گرا و اقتدارگرا بود. با این حال، واشنگتن این گروه را در کنار داعش قرار داد. در عمل، آمریکا برای مقابله با داعش به نیروهای کرد سوریه، که بسیاری از آن‌ها با پ‌ک‌ک در ارتباط بودند، متوسل شد. اگر ایالات متحده واقعاً پ‌ک‌ک را یک تهدید تروریستی می‌دانست و با آن همکاری نمی‌کرد، امروز داعش همچنان ممکن بود کنترل بغداد و دمشق را در دست داشته باشد.

در همین حال، دولت اوباما در اقدامی بحث‌برانگیز، سازمان مجاهدین خلق را که سابقه حمله به شهروندان آمریکایی دارد، از فهرست تروریستی خارج کرد؛ در حالی که پ‌ک‌ک همچنان در فهرست باقی ماند. تفاوت؟ مجاهدین خلق میلیون‌ها دلار به چهره‌های بازنشسته سیاسی آمریکا پرداخت کرده‌اند، اما پ‌ک‌ک چنین منابع یا نفوذی ندارد.

از سوی دیگر، برداشت دولت ترکیه از انحلال پ‌ک‌ک، به‌عنوان موفقیت سیاست‌های سرکوبگرانه‌اش، می‌تواند خطرناک باشد. بی‌توجهی مزمن وزارت خارجه آمریکا به واقعیت‌های میدانی و پیچیدگی مسئله کردها، ممکن است به بهای سنگینی تمام شود.

در هفته‌های اخیر، بسیاری از فعالان کرد و افراد نزدیک به پ‌ک‌ک گفته‌اند که در پی بمباران‌های مداوم ترکیه و کاهش حمایت غرب، به این نتیجه رسیده‌اند که راه‌حل نظامی به پایان رسیده و اکنون زمان دیپلماسی فرا رسیده است. با این حال، هیچ نشانه‌ای از آمادگی جدی دولت اردوغان یا دولت آمریکا برای ورود به یک فرآیند واقعی صلح وجود ندارد.

کردها انتظار دارند پس از این عقب‌نشینی بزرگ، دولت ترکیه نیز گامی عملی بردارد؛ نه فقط عفو عمومی اعضای پ‌ک‌ک یا خروج امن فرماندهان به اروپا، بلکه اقداماتی عمیق‌تر نظیر آزادی عبدالله اوجالان، انجام دهد؛ همان‌طور که نلسون ماندلا در آفریقای جنوبی آزاد شد و فرآیند صلح را رهبری کرد.

اما تجربه نشان داده که اردوغان همواره گفت‌وگو با کردها را مشروط به حمایت آن‌ها از حزب خود می‌داند و در صورت عدم همراهی، با شدت بیشتری سرکوب می‌کند. به همین دلیل است که بسیاری از نمایندگان کرد که با رأی مردم انتخاب شده‌اند، اکنون در زندان به‌سر می‌برند. جامعه کرد خواستار پایان تبعیض قومی، تمرکززدایی و واگذاری اختیارات به مناطق کردنشین است.

برخی ناظران هشدار می‌دهند که اگر ترکیه به سرکوب ادامه دهد و از مذاکره جدی طفره برود، ممکن است شاهد شعله‌ور شدن دوباره درگیری داخلی باشیم؛  که می‌تواند به ناامنی گسترده در شهرهای بزرگ ترکیه بینجامد. بسیاری از کردها معتقدند اگر اردوغان خواهان صلح نیست، هدف او نابودی کامل آن‌هاست.

در حالی که آمریکا از کردهای سوریه فاصله گرفته و رهبران کرد عراق هم‌راستا با منافع آنکارا عمل می‌کنند، جامعه کرد بیش از هر زمان دیگری احساس بی‌پناهی می‌کند. اگر ایالات متحده نتواند اردوغان را به میز مذاکره بکشاند، نه‌تنها ثبات در منطقه تحقق نخواهد یافت، بلکه ممکن است ترکیه زودتر از آنچه انتظار می‌رود، وارد چرخه‌ای از خشونت و بی‌ثباتی شود.

منبع بیزنس اینسایدر

کد خبر 2785739

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha